به گزارش خبرگزاری «حوزه» از شیراز، گاهی سؤال می کنند چه شد که امام سجاد علیه السلام که خود در کربلا حاضر بود و همه مصائب عاشورا را مشاهده کرد و اوج ستمی که به آل الله شد را لمس نمود، پس از واقعه عاشورا و مراجعت به مدینه علیه دستگاه ظلمی که این فجایع را آفریده بود قیام نکرد تا انتقام خون شهیدان کربلا را بستاند؟ مخصوصا که بعد یک سال از شهادت امام حسین علیه السلام مردم مدینه علیه یزید قیام کردند و والی مدینه را نیز از شهر بیرون کردند؟

برای پاسخ به این سؤال لازم است شرایط ویژه آن زمان را بشناسیم تا بتوانیم تحلیل دقیقی از دوران امامت امام سجاد علیه السلام داشته باشیم.

سیدالساجدین علیه السلام اگر چه با شجاعتی مثال زدنی در خطبه معروف خود در شام اهداف قیام سید الشهدا علیه السلام را تبیین نمود و پرده از ماهیت پلید دستگاه بنی امیه برداشت اما ایشان به خوبی می دانست که پس از ماجرای کربلا دستگاه بنی امیه به شدت فعالیت های ایشان را رصد می کند و مراقب است که حرکتی از سوی ایشان دستگاه خلافت یزید و خلفای بعدی را تهدید نکند که اگر چنین حرکتی را مشاهده می کردند قطعا جان امام زین العابدین علیه السلام و فرزندان ایشان به خطر می افتاد و در اینصورت نه تنها استمرار امامت و کیان تشیع در معرض تهدید جدی قرار می گرفت بلکه قیام امام حسین علیه السلام نیز به سبب حذف شاهدان زنده آن یا به فراموشی سپرده می شد و یا گرفتار تحریف و وارونه نمایی می گردید و در نتیجه اثری از شریعت اسلام دینی باقی نمی ماند. شکست قیام مردم مدینه در واقعه حرّه و تصرف مدینه به دست یزید و قتل عام بسیاری از صحابه و تابعین در مسجد النبی گویای این مطلب است که اگر امام سجاد علیه السلام نیز با قیام کنندگان همراهی می کرد سرنوشتی جز سرنوشت دیگران نصیبش نمی شد.

آری امام سجاد علیه السلام با درک شرایط زمان خود شیوه مبارزه را در قیام مسلحانه و مبارزه مثبت ندانست بلکه رو به شیوه دیگری از مبارزه برد و آن مبارزه منفی با دستگاه طاغوتی بنی امیه بود.

مهمترین جلوه مبارزه منفی امام سجاد علیه السلام گریه زیاد ایشان در سوگ شهیدان کربلا به ویژه پدر بزرگوارشان حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام بود آنگاه که در طول ۳۰ سال دوران امامت هر آنچه که تداعی از کربلا و مصائب آن بود ایشان را به گریه می انداخت و متاثر می کرد خواه آبی روان و گوارا بود یا طفل شیرخواره ای که در آغوش مادرش بود، چه جوانی رعنا در کنار پدر و چه ذبیحه ای که برای قربانی کردن به مسلخ برده می شد.

همین شیوه مبارزه ای که امام سجاد علیه السلام در پیش گرفته بود سبب شد که یاد کربلا و عاشورا در بین مردم همچنان زنده بماند و به دنبال آن نفرت و بیزاری از دستگاه ظلم و فساد یزید و بنی امیه روز به روز بیشتر شود و زمینه قیام هایی پی در پی که منجر به سقوط بنی امیه شد را فراهم آورد.

و این فریاد برخاسته از سوز دل امام سجاد علیه السلام است که اینگونه خود را به مردم شام معرفی می کند:

«أنا علیّ بن الحسین بن علیّ بن أبی طالب، أنا ابن المذبوح بشطّ الفرات من غیر ذحل و لا ترات، أنا ابن من انتهک حریمه، و استلب نعیمه، و انتهب ماله، و سبی عیاله، أنا ابن من قتل صبرا، و کفی بذلک فخرا».

 محمد استوار میمندی